8 οδηγίες για την επίβιωση και φροντίδα σε ορφανά νεογέννητα γατάκια
Πρωτότυπο άρθρο από tsitsosthecat.gr
DISCLAIMER:
Για όλες τις ιατρικές πτυχές του συγκεκριμένου άρθρου (αλλά και όλων των υπολοίπων της ιστοσελίδας) θέλω να διευκρινήσω ότι όλες οι πληροφορίες που δίνονται είναι ενδεικτικές, για να κατατοπιστείτε σε ένα πρώτο επίπεδο, και στη συνέχεια πάντα με τη καθοδήγηση του κτηνιάτρου σας να βρείτε τις λύσεις που χρειάζονται, φροντίζοντας όμως να κατανοείτε τι κάνετε και γιατί το κάνετε!
Λοιπόν, ας το αντιμετωπίσουμε, ας μην κάνουμε ότι δεν συμβαίνει. Είναι η εποχή εκείνη του χρόνου, όπως και σε κάθε άλλη περίοδο γέννας γατιών, που εσείς οι άσχετοι οι χιούμανς θα βρείτε στο δρόμο σας πολλά εγκαταλελειμένα νεογέννητα γατάκια, για διάφορους λόγους που δεν θα ήθελα να αναλύσω αυτή τη στιγμή διότι μου ανεβαίνει το αίμα στο κεφάλι και έτσι καταστρέφεται η εικόνα της ζεν γάτας που με τόσο κόπο χτίζω εδώ και καιρό.
Ξεπερνώντας αυτό τον πρώτο σκόπελο θα σας πω ότι δεν πρέπει να κυριευτείτε από πανικό και άγχος ακόμη και αν δεν είχατε ποτέ στο παρελθόν εμπειρία από επαφή με γάτες (μικρές ή μεγάλες). Τα μωρά γατάκια είναι συνήθως πολύ πρόθυμα για να δεχτούν φροντίδα. Οπότε οπλιστείτε με ψυχραιμία και προσεγγίστε τα με αγάπη – δείτε μωρέ στη φώτο πως ήμανε εγώ ως εγκαταλελειμένο νεογέννητο γατάκι και πείτε μου, μπορείτε να αντισταθείτε;
Μια δεύτερη σημείωση πριν προχωρήσουμε στην περιγραφή των παρακάτω οδηγιών για την φροντίδα τους είναι ότι αν βρείτε κάποιο μωρό γατί σε πολύ άσχημη κατάσταση, όπως όταν τρέμει (ένδειξη υποθερμίας) ή φταρνίζεται ή έχει κλειστά μάτια ή ακόμη και παραμορφωμένα (ενδείξεις προχωρημένης μόλυνσης του αναπνευστικού), ή δυσκολεύεται να κινηθεί, ή αν έχει κάποιο εμφανές τραύμα, ή αν δεν τρώει (ένδειξη πυρετού) – εχμ, κανένα άλλο ‘ή’ δεν έχουμε; – το πρώτο που πρέπει να κάνετε είναι να τα πάτε αμέσως στον κτηνίατρο!
Αν ξεπεράσουμε όλες αυτές τις δυσοίωνες περιπτώσεις και αν έχουμε αρκετό θάρρος για να περιμαζέψουμε ετούτους τους γλυκούς, μικρούς μπελάδες, οι παρακάτω οδηγίες θα σας φανούν ιδιαίτερως χρήσιμες! Είστε έτοιμοι; Φύγαμεε!
1. Ζεστασιά για νεογέννητα γατάκια
Το πιο σημαντικό πρόβλημα για την επιβίωση ενός ορφανού νεογέννητου γατιού είναι το δίχως άλλο το πως θα κρατήθει η θερμοκρασία του σε κανονικά επίπεδα, διότι τα νεογέννητα δεν έχουν ακόμη την ικανότητα να ρυθμιζουν την θερμοκρασία τους και κινδυνεύουν με υποθερμία και κατάρρευση. Στη φύση η μαμά του φροντίζει αδιάκοπα να το κρατάει ζεστό, όμως τώρα δεν έχει τη μαμά του!
Πριν κάνετε οτιδήποτε άλλο (ακόμη και πριν το ταϊσετε – προσέξτε είναι σημαντικό) φροντίστε να το ζεστάνετε. Γι αυτό φροντίστε να τα βάλετε σε μια μικρή κούτα που θα περιέχει μια ζεστη κουβερτούλα και τοποθετήστε από κάτω μια θερμοφόρα ή μια ηλεκτρική κουβέρτα.
Φροντίστε για τη ζεστασιά του πριν το ταϊσετε διότι αν το γατάκι ταϊστεί πριν ζεσταθεί είναι πιθανό να μην αντέξει και να πεθάνει, διότι αν είναι κρύο τα εντεράκια του δεν θα μπορέσουν να μεταβολίσουν το γάλα και το γατάκι θα πεθάνει! Ιδανικά πρώτα φροντίστε για τη ζεστασιά της γάτας και περιμένετε δύο ώρες για να το ταϊσετε!
Επίσης να σημειώσω ότι δεν πρέπει να το παρακάνετε με τη ζέστη γιατί ένα από τα συμπτώματα της υπερθερμίας είναι ο θάνατος από αφυδάτωση. Γι’ αυτό είναι καλό να ελέγχετε τη θερμοκρασία του χώρου με ένα θερμόμετρο. Η φοβερή κτηνίατρος Ισμήνη Δρακούλη αναφέρει στο σάιτ της ότι η ιδανική θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι 35οC για 0 – 2 εβδομάδων νεογέννητα, 28οC για γατάκια 2 – 3 εβδομάδων και 25oC για μεγαλύτερα των 3 εβδομάδων.
2. Διατροφή - Γάλα για νεογέννητα γατάκια
Καλά όλα τα παραπάνω, αλλά ένα από τα πρώτα πράγματα που πρέπει να κάνει ένα γατάκι είναι να φάει, γιατί πιστέψτε με, η όρεξή τους δεν περιγράφεται – πωωω, όταν εγώ ήμανε μικρή ορμούσα σαν παρανοϊκιά στο γαλατάκι.. τι θυμήθηκα τώρα -.
Φαγητό για γατάκια ως 1 μήνα
Στο καυτό ερώτημα “Έχω γάτακι 1 μήνα! Τι τρώει;!” η απάντηση είναι ότι τα γατάκια ως 1 μήνα (ίσως και 1.5 μήνα κάποιες φορές) δεν μπορούν να πέψουν καλά την ξηρά τροφή και έτσι η μόνη προφανής λύση για αυτά, μια και έχασαν το γάλα της μανούλας τους είναι να τους παρέχουμε εμείς ειδικό γάλα για νεογέννητα γατάκια.
Δεν δίνουμε αγελαδινό γάλα στα νεογέννητα γατάκια διότι τους προκαλεί διάρροιες και δεν μπορούν να απορροφήσουν πολλά θρεπτικά συστατικά από αυτό. Αν για κάποιο (μυστηριώδη) λόγο δεν έχουμε ειδικό γάλα για γατάκια η ύστατη λύση είναι γάλα εβαπορέ για γατάκια, αραιωμένο, αλλά θα ήταν ευχής έργο να αποφεύγαμε μια τέτοια περίπτωση.
Μπορούμε να δοκιμάσουμε να δώσουμε το γαλατάκι με ειδικό μπιμπερό για γατάκια (βλέπε το πρώτο βίδεο, όπου το μονδέλο μας, Αμάνδα απολαμβάνει κάπως λαίμαργα το γαλατάκι από το μπιμπερό), όμως αν το νεογέννητο γατάκια δεν τρώει με το μπιμπερό τότε μια λεπτή σήριγγα ίσως αποδειχτεί αρκετά χρήσιμη (βλέπε βίδεο νούμερο δύο). Εμένανε με θρέψανε με σήριγγα γιατί δεν μπορούσα με τίποτα να ρουφήξω το γάλα από το μπιμπερό και ας θύμιζε παραπάνω τις θηλές της μανίτσας μου.
Όπως σας προανέφερα τα νεογέννητα γατάκια έχουν τεράστια όρεξη και πρέπει να ταϊζονται κάθε τρεις με τέσσερις ώρες (ο κίνδυνος υπογλυκαιμίας καραδοκεί). Κάποιοι μάλιστα ισχυρίζονται ότι ιδανικά το γατάκι πρέπει να τρώει κάθε δίωρο. Όπως καταλαβαίνετε θα χρειαστεί να βάλετε ξυπνητήρια και να διακόψετε τον βραδινό σας ύπνο για να ταϊσετε και εκείνες τις ώρες το νεογέννητο.
Η μεγάλη γατολάτρης και ακτιβίστρια Μαρία Σάββα προσθέτει ότι για γατάκι μικρότερα των 9 ημερών επιβάλλεται η χρήση σήριγγας για να μην δίνεται απότομα στο γατάκι μεγάλη ποσότητα τροφής, ενώ μετά από τις 9 ημέρες μπορεί να χρησιμοποιηθεί μπιμπερό με μικρή τρυπούλα.
Να επισημάνω ξανά, ότι πολλές γάτες δυσκολεύονται με το μπιμπερό, οπότε είναι πιθανό να πρέπει να συνεχίσετε τη διατροφή τους με σήριγγα και αργότερα!
Φαγητό για γατάκια μεγαλύτερα απο 1 μήνα
Για γατάκια μεγαλύτερα από 1 μήνα (όπως προανέφερα αυτο το όριο του ενός μήνα είναι κάπως σχετικό, μπορεί το όριο να είναι στον ενάμιση μήνα – δοκιμάζετε και βλέπετε) μπορούμε αρχικά να χρησιμοποιούμε πατέ σε κονσέρβα και στη συνέχεια ξηρά τροφή για γατάκια. Όσον αφορά την ξηρά τροφή, αν αρχικά τα δυσκολεύει, μπορείτε να την μουλιάζετε σε γαλατάκι και στη συνέχεια σε νερό. Σιγά σιγά ο αριθμός των γευμάτων μπορεί να περιοριστεί – όχι, δεν θα ζείτε σε αυτούς τους τρελούς ρυθμούς όλη σας τη ζωή. 3 γεύματα την ημέρα είναι υπέραρκετά!
Σημείωση:
H ιδανικη θεση για να δίνεις γάλα με το μπιμπερό στη γατούλα, ειναι αντιστοιχη με αυτη που παίρνει οταν θηλάζει τη μητέρα του (οχι ανασκελα αλλά μπρούμητα). Σε διαφορετική περίπτωση είναι πιθανή η περίπτωση πνιγμού, μπορεί το γάλα να βγαίνει από τη μύτη και η γατούλα μπορεί να πάθει πνευμονία και να πεθάνει. Μάλιστα η πνευμονία δεν γίνεται αντιληπτή αμέσως – μπορεί να κάνει και 2 εβδομάδες για να φανούν τα συμπτώματά της.
3. Ψύλλοι σε νεογέννητα γατάκια - Πως να τους ξεφορτωθείτε
Ειναί πολύ πιθανό το γατάκι που θα βρεθεί στο δρόμο σας να είναι τίγκα (συγχωρείστε μου τις αργκό εκφράσεις, έτσι είμαι, έτσι μου αρέσει να εκφράζομαι και έτσι θα κάνω, ο μποοοο) στα τσιμπούρια και στους ψύλλους. Ξέρετε οι ψύλλοι σε νεογέννητα γατάκια βρίσκουν τον παράδεισό τους. Θα νιώθατε πιο άνετα και εσείς αλλά και εκείνο αν πριν το φέρετε στο χώρο σας προχωρούσατε σε μια επιμελημένη αποπαρασίτωση χρησιμοποιώντας ειδικό σπρέι για εξωπαράσιτα που έχει άμεση δράση που είναι άκρως επιθυμητή.
Δώστε βάση, δύο εφαρμογές στην κοιλίτσα, δύο εφαρμογές στην πλατούλα και από δύο εφαρμογές σε κάθε πλευρά του και μετά απαλή και αγαπησιάρικη μάλαξη ώστε το αντιπαρασιτικό να απλωθεί σε όλο το σώμα και να κάνει την δουλειά για την οποια έχει φτιαχτεί.
Στη συνέχεια θα δούμε ότι διάφοροι νεκροί ψύλλοι θα πέσουν στον χώρο που έχουμε το γατάκι, κάτι απόλυτα αναμενόμενο. Το ψέκασμα πρέπει να επαναληφθεί σε καμία βδομάδα!
4. Εσωτερική αποπαρασίτωση (δηλαδή πως να ξεφορτωθούμε τα σκουληκάκια του εντέρου και άλλα εσωτερικά παράσιτα)
Δεν είναι μόνο η εξωτερική επιφάνεια που χρειάζεται να αποπαρασιτωθεί στα νεογέννητα γατάκια. Πρεπει να γινει βαθιά αποπαρασίτωση και στα ενδώτερα. Αυτή τη δουλειά κάνει η πάστα για σκουλίκια γάτας καθώς και τα χάπια εσωτερικής αποπαρασίτωσης που το βοηθούν να αποβάλει τα σκουλήκια του εντέρου!
Αν το γατάκι είναι μικρότερο των τριών μηνών είναι προτιμότερη η χρήση της πάστας ενώ αν ξεπερνάει τους τρεις μήνες τα χάπια είναι πιο αποτελεσματικά. Η ποσότητα του χαπιού που θα λάβει ένα μικρό γατάκι καθορίζεται από το βάρος του γι’αυτό είναι καλό αν το γατάκι είναι παραπάνω από τριων μηνών να επισκεφτείτε τον κτηνίατρο σας (ή τέλοσπάντων κάποιον κτηνίατρο), να το ζυγίσετε και να σας πει αυτός τι ποσότητα να του δώσετε.
5. Η φωλιά του νεογέννητου γατιού
Ένα άλλο σημαντικό challenge που έχετε να αντιμετωπίσετε μόλις κάνετε το λάθος (έλα βρε, ένα αστείο κάναμε) να πάρετε υπό την προστασία σας εγκαταλελειμένα νεογέννητα γατάκια είναι το που θα μένουν αυτά. Το γατάκι είναι καλό αρχικά να είναι περιορισμένο ώστε να νιώσει μια κάποια ασφάλεια στα όρια που θα του βάλετε και σιγά σιγά να αρχίσει να ανακαλύπτει καινούριους χώρους. Επίσης θα έπρεπε να αποφευχθεί η επαφή με άλλα ζώα του σπιτιού (ή της αυλής) ώστε να μην κολλήσει κάποια ασθένεια από αυτά.
Γατάκια μικρότερα από 1 μήνα τα τοποθετούμε σε μια μεγάλη κούτα είτε σε μεταλλικά πάρκα για γάτες (όπως η παρακάτω φώτο) μαζί με ένα παλιο σας ρουχαλάκι ή μια κατεστραμμένη κουβερτούλα (ή και με μια καινούρια) και επαναλαμβάνω, επειδή ο κίνδυνος υποθερμίας καραδοκεί, καλό είναι ακόμη και σε μια κρυα καλοκαιρινή νύχτα να βάζετε ένα μπουκάλι με καυτό νερό μέσα στο χώρο του, ή μια θερμοφόρα ή μια θερμαινόμενη ηλεκτρική κουβέρτα. Επίσης ένα ρολογάκι, κρυμμένο στο χώρο του του θυμίζει την καρδιά της μανούλας του που χτυπάει και του αρέσει πολύ.
Γατούλες μεγαλύτερες από 1 μήνα μπορούνε να περιοριστούν αρχικά σε ένα δωμάτιο και στη συνέχεια να αφεθούν προσεκτικά να εξερευνήσουν το υπόλοιπο σπίτι ή την αυλή.
Αν το γατάκι δεν είναι δυνατόν να φιλοξενηθεί μεσα στο σπίτι, αλλά έξω από το σπίτι υπάρχουν άλλες γάτες, η λύση του μεταλλικού πάρκου σε σημείο προστατευμένο από τη βροχή, μέσα στο οποίο θα υπάρχει τουαλέτα, θέση για φαγητό και νερό αλλά και για χουχούλιασμα μοιάζει η καλύτερη δυνατή γιατί με αυτό τον τρόπο οι υπόλοιπες γάτες θα μπορέσουν να το μυρίσουν και να εξοικειωθούν μαζί του χωρίς να του κάνουν κακό και το ίδιο δεν θα νιώσει ιδιαίτερα απειλημένο. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δώσουμε στη θέρμανση της φωλίτσας του (μπουκάλια με ζεστό νερό ή θερμοφόρες) γιατί όπως προαναφέραμε είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στο κρύο.
6. Νεογέννητα γατάκια - Αφόδευση
Εμ εδώ αρχίζουν τα φαινομενικά πιο δύσκολα γιατί στα νεογέννητα γατάκια η αφόδευση δεν είναι τόσο απλή διαδικασία, όμως μην πανικοβάλλεστε, μια ιδέα είναι όλα!
Τουαλέτα για νεογέννητα γατάκια ως 1 μήνα
Τα νεογέννητα γατάκια χρειάζονται βοήθεια για την αφόδευσή τους!
Συγκεκριμένα για να κατουρήσουν τα μικρά γατάκια τα γλύφει η μανούλα τους στο πιπί τους. Επειδή μανούλα δεν υπάρχει, ή αν το θέσουμε λίγο διαφορετικά, μανούλα πια είστε εσείς, μπορείτε να βρέχετε ένα χαρτάκι και να τρίβετε απαλά το πιπι της γατούλας φροντίζοντας να έχετε από κάτω ένα δοχείο γιατί μετά από λίγο είναι πιθανό να αρχίσει να κατουράει.
Επίσης τα μωρά δεν συνηθίζουν να κάνουν πολλά κακάκια, όμως στη συνέχεια αυτό αλλάζει. Η μάλαξη της περιοχήςτου εντέρου του θα βοηθήσει ώστε να επιτευχθεί η αφόδευση του νεογέννητου γατιού, να κάνει επιτέλους τα πρώτα του μικροσκοπικά σκατουλάκια. Μη φοβάστε, ακούγεται τρομερά challenging, αλλά στο τέλος θα σας αρέσει κιόλας. Τελικά στα νεογέννητα γατάκια αφόδευση σημαίνει.. διασκέδαση (!)
Καλό είναι η τουαλέτα να συμβαίνει μετά από κάθε γεύμα (ας πούμε περίπου 6 φορες την ημέρα αρχικά).
Τουαλέτα για γατάκια μεγαλύτερα από 1 μήνα
Επιτέλους είμαι στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσω ότι μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αμμοδόχο (τουαλέτα γάτας). Αγοράστε μια αμμοδόχο με καπάκι από πάνω αν και στην αρχή θα την κρατάτε ανοιχτή για να διευκολύνετε τα νεογέννητα γατάκια σας να μπαίνουν μέσα και να κάνουν τη δουλειά τους. Σε πρώτη φάση σε τουαλέτα γεμάτη άμμο, χωρίς το καπάκι της, βάζετε το γατάκι και πιάνετε τα μπροστινά του ποδαράκια και τα κουνάτε σκάβοντας την άμμο.
Με αυτό τον τρόπο του δείχνετε τι πρέπει να κάνει για να αρχίσει μόνο του να κάνει την ανάγκη του, προσομοιώνοντας την διαδικασία που συμβαίνει στη φύση (το γατάκι σκάβει το χώμα, κάνει την ανάγκη του και μετα καλύπτει τα περιττώματά του). Επαναλαμβάνουμε την διαδικασία αρκετές φορές για να αντιληφθεί το γατάκι αυτό που προσπαθούμε να του μάθουμε.
Αργότερα, όταν το γατάκι έχει πια μάθει να πηγαίνει στην αμμοδόχο, προσθέτουμε και το καπάκι για να μην κάνει τον κόσμο ολάκερο χάλια με πεταμένες άμμους.
Όσον αφορά την άμμο που χρησιμοποιούμε για την αμμοδόχο, δεν θα αναφέρω πολλά εδώ, γιατί θα ακολουθήσει σχετικό άρθρο για την αφόδευση της γάτας, για την αμμοδόχο και για τους διάφορους τύπους άμμου. Όμως να πω ότι το αγαπημένο μου είναι το πέλλετ (Α1 ποιότητα, χωρίς προσμίξεις)
7. Παιχνίδια για νεογέννητα γατάκια
Ε, εντάξει, καλά είναι και τα της επιβίωσης αλλά ας διασκεδάσουμε και λίγο βρε αδερφάκι μου, μπα σε καλό σου! Αν ρωτάτε εμένα όταν ήμουν πολύ μικρή, άπαξ και ήμουν χορτασμένη και δεν κοιμόμουν, το μόνο που με ενδιέφερε ήταν το παιχνίδι. Όταν λεμε παιχνίδι, εννοούμε το να βρω ένα αντικείμενο διαφορετικό από εμένα και να του αλλάξω τα φώτα. Έτσι πχ τα δάχτυλα του πατέρα ήταν ιδανικά για να τους επιτεθώ και να εξασκήσω τα αιχμηρά νυχάκια μου.
Για γατάκια άνω του 1 μήνα το παιχνίδι γίνεται πιο σοφιστικέ και εκτιμούμε πιο ευφάνταστα αντικείμενα όπως ένα μπαλάκι, ένα καπάκι, ένα χαρτάκι τυλιγμένο σαν σφαίρα, δεμένο σε ένα σχοινάκι. Αυτές και άλλες παρόμοιες επιλογές, είναι εξαιρετικές και οικονομικές λύσεις για την εκτόνωση και την ψυχαχωγία του μικρού σας διαβόλου.
Σχολιάστε